VVD stelt schriftelijke vragen over overrompelende vluchtelingenopvang in de kerk van Vathorst

Vathorst en zelfs de gemeente is overrompeld door een per direct actieve tijdelijke opvang van 40 vluchtelingen in Het Kruispunt Vathorst. Dit is de kerk naast station Vathorst, vlakbij het winkelcentrum en het Vathorst College etc. De VVD is ter ore gekomen dat het nieuws veel Vathorsters heeft overvallen en dat zij geschrokken zijn. Blijkbaar kan in Amersfoort elk moment, per direct en zonder vooraankondiging een opvangplek voor een hele groep mensen komen. Wat echt een andere en grotere impact heeft op een buurt of wijk dan bijvoorbeeld meer individuele opvang bij Amersfoorters in huis. De gang van zaken bevreemdt de VVD want het is nogal wat om inwoners te overvallen met een vluchtelingenopvang en het draagt volgens de VVD ook niet bij aan het draagvlak in de maatschappij.

Niemand is door de gemeente vooraf geïnformeerd. De meeste Vathorsters hebben het op woensdag 21 september via een artikel in het AD kunnen vernemen. Direct omwonenden zijn door de kerk geïnformeerd, met een brief van maandag 19 september jl. of via een whatsappbericht. In de brief van de kerk staat vermeld dat de opvang in eerste instantie duurt van dinsdag 20 september tot 14 oktober. De initiatiefnemers hebben in de krant aangegeven dat dat ook langer kan zijn.

Maandagochtend 19 september zag een inwoner van de wijk dat er bij de kerk een vrachtwagen matrassen werd uitgeladen, toen nog niet bekend met het feit waarvoor dat was. Uit het bericht in het AD blijkt dat de kerk twee weken geleden vanuit het netwerk het verzoek kreeg om mensen op te vangen, dat zal dus terugrekenend op 6 of 7 september zijn geweest. Uit de brief van de kerk blijkt dat de oproep van het COA en Stichting INLIA kwam. In het krantenbericht staat dat de kerk vrijdag 16 september groen licht kreeg, van wie de kerk dat kreeg is niet duidelijk. Wellicht is dat het COA geweest.

Het college heeft een collegebericht uitgedaan, gedateerd op maandag 19 september, met als titel “Particuliere vluchtelingenopvang in Het Kruispunt (kerk in Vathorst)”. Dit bericht is op dinsdag 20 september op de website van de gemeente geplaatst en is eind van die dinsdagmiddag via de dagmail gedeeld met de gemeenteraad. Het college spreekt in het bericht niet over een startdatum van de opvang, alleen dat de VRU op 20 september een brandveiligheidsschouw zou doen en dat direct daarna de opvang zou starten. Het collegebericht geeft aan dat de opvang een geplande duur heeft van 3 weken en dat de initiatiefnemers zelf de communicatie richting de omwonenden op zich nemen. De gemeentelijke website rept op de pagina vluchtelingenopvang in het geheel niet over de opvang in de kerk[1].

Vanuit de ambtelijke organisatie heeft de VVD vernomen dat ook de gemeente werd overvallen door de opvangplannen van de kerk, dat de gemeente geen zeggenschap heeft over kerken en alleen nog een brandveiligheidscontrole kon uitvoeren. In het collegebericht wordt niet gerept over hoe lang de gemeente op de hoogte was van de opvangplannen. Wel wordt aangegeven dat het initiatief in lijn is “met het signaal dat de Raad van Amersfoort onlangs heeft afgegeven om een gastvrije gemeente te zijn”. Waarschijnlijk doelende op de woorden van de ChristenUnie tijdens Het Besluit van afgelopen 6 september, de woorden waarmee toegelicht werd waarom de motie voor het creëren van opvangplekken niet werd ingediend. Voorts geeft het collegebericht aan dat “het gaat om een particulier initiatief waarbij de rol van de gemeente beperkt is”.

De VVD neemt de schrik van inwoners serieus en stelt van daaruit de volgende vragen aan het college:

1.       Kunt u zich voorstellen dat inwoners op deze manier overrompeld worden? En bent u het met de VVD eens dat deze gang van zaken het draagvlak in de maatschappij voor vluchtelingenopvang, dat u tot nu toe bij andere locaties van vluchtelingenopvang met meer voorzichtigheid trachtte te benaderen, wellicht niet ten goede komt?

2.       Vanaf welke datum en moment was u op de hoogte van de opvangplannen van Het Kruispunt? En op welke wijze en door wie bent u op de hoogte gesteld van dit feit?

3.       Vanaf welke datum en moment was u op de hoogte van het feit dat de kerk een verzoek tot opvang van het COA en Stichting INLIA zou krijgen of had gekregen?

4.       Wat zijn de regels en procedures binnen de gemeente Amersfoort rond dergelijke particuliere opvanginitiatieven? Past deze opvang binnen het bestemmingsplan en wat is de officiële (ruimtelijke) procedure om af te wijken van de functie van een gebouw?

5.       Hoe gaat de gemeente waarborgen dat niet nog meer Amersfoorters van het ene op het andere moment overrompeld gaan worden door dergelijke initiatieven in hun buurt of wijk?


[1] Checkmoment ten tijde van het opstellen van deze schriftelijke vragen, 21 september 2022.