De aanleiding
De VVD heeft in november 2022 met Amersfoort2014, PvdA en DENK, een motie ingediend om de jeugdoverlast in Vathorst aan te pakken. Helaas haalde deze motie het niet. De raad gaf wel aan in gesprek te willen. De VVD is blij dat dit gesprek nu geagendeerd werd. Dank aan de organisatoren. De VVD volgt de alsmaar voortdurende jeugdoverlast rond winkelcentrum Vathorst al een tijd. In september 2022 bereikte het een nieuw dieptepunt, er werd vuurwerk naar de ingang van de AH gegooid. Onze woordvoerder Jeugd was toevallig net boodschappen aan het doen in de AH. Een bezorgde inwoner informeerde de raad erover. Marleen heeft, om ons verder te laten informeren, daarna een flink aantal gesprekken gevoerd. Met deze inwoner, andere inwoners, ondernemers, ambtenaren, politie en handhaving. Gesprekken met de overlast gevende jongeren was ook een wens, echter jongeren op die plek aanspreken bleek niet veilig te voelen. Logisch, want dat is nu net het probleem: overlast zorgt voor onveiligheid.
Toen de motie het vervolgens in november 2022 niet haalde was dat natuurlijk balen, want je kunt dan voor je gevoel niet doorpakken om de veiligheid weer te vergroten voor omwonenden. De VVD is sindsdien in contact gebleven met inwoners en ondernemers. We hebben daarnaast voorafgaand aan het gesprek van 14 februari een oproep aan de stad gedaan om ervaringen en ideeën met ons te delen, om deze mee te nemen in het gesprek. Deze oproep is via social media verspreid, ook zijn honderden flyers in Vathorst en Nieuwland in brievenbussen gegaan. Veel dank aan iedereen die de moeite heeft genomen om ons een e-mail te sturen, we hebben veel gehad aan de input en bijna iedereen heeft al een e-mail terug ontvangen.
De bijdrage van de VVD
We hebben aangegeven dat de ervaringen die we opgehaald hebben schrijnend zijn. En een aantal voorbeelden gegeven. Inwoners die bang zijn om hun hond uit te laten. Mensen die zich onveilig voelen op straat. Ondernemers die keihard werken en in de ochtend hun winkel aantreffen met voor de deur de resten van een avond dat geen leesclubavond was. Keihard werkende mensen die gebroken nachten hebben door het lawaai op straat en de autospiegels afgetrapt op straat aantreffen. Vanwege de tijd kozen we voor het delen van de rode draden uit ons veldwerk en uit de input van de stad. De interruptie die uit de raad kwam, met de vraag wat dat veldwerk inhield en of dat die “insta-post” betrof, was fijn. Dat creëerde voor ons namelijk tijd om uit te leggen dat de bijdrage van de VVD op ruim opgehaalde informatie gebaseerd is. De rode draden die we gedeeld hebben:
Handhaven! Het moet voor de jeugd heel helder zijn dat over de grens gaan gevolgen heeft. De capaciteit moet omhoog. Eén jeugdBOA voor heel Amersfoort Noord?! Dat is echt ontzettend weinig en voor overlastgevers te voorspelbaar. We hebben het idee geopperd om hotspots, bijv. een speeltuin waar ‘s avonds heftige jeugdoverlast is, na zonsondergang tijdelijk tot verboden gebied te verklaren. Even rust voor de omgeving. De vraag gesteld of het college hiervoor open staat. Nee, het college deelt liever alleen een individueel verbod uit, als het nodig is kan het wel. Jammer vinden wij, een hotspot sluiten zou snel rust kunnen bieden aan omwonenden en staat een individueel verbod niet in de weg. Blijf dus melden want dat kan zorgen dat het toch een noodzaak wordt. We hebben ook gevraagd of de burgemeester een positieve brief stuurt aan ouders, die eerder een negatieve brief kregen, als een kind het gedrag heeft aangepast. Het gaf mooie reuring, eerst kwam er een nee, maar gelukkig bleek dit toch een ja. Goed te horen dat er ook aandacht is voor jongeren die hun best hebben gedaan en nu voor ander gedrag kiezen.
Ken elkaar en Sport! Daar waar de aanpak werkt is waar persoonlijk contact wordt gemaakt. De nabijheid in de wijk is belangrijk. Dat zie je in Nieuwland, dat heeft járen moeten wachten op een jongerencentrum en dat draait goed. Door te sporten leer je positief samenwerken, voel je je sterker, kun je je lekker uitsloven, ben je van de straat etc. We hebben het college gevraagd om een kaart te maken met per wijk/buurt het aantal jongeren en de jongerenvoorzieningen. En een overzicht van sportaccommodaties, -hallen en -velden die tussen schooltijd en trainingstijd leeg staan. Zodat de raad inzicht krijgt in de dichtheid van voorzieningen én om te bekijken wat we meer kunnen bieden in combinatie met wat we al hebben. Een toezegging kwam er helaas niet met als uitleg dat het college de focus niet alleen op de wijk wil leggen. Als voorbeeld werd gegeven dat een schaatsbaan ook een voorziening is en maar op 1 plek in de stad ligt. Daar gaat de VVD nog op terugkomen, want bijvoorbeeld groeiend Vathorst heeft nu al een jongerenvoorzieningtekort en dat aanbod moet echt omhoog.
Onderwijs! Het onderwijs miste aan tafel en heeft wel een belangrijke taak. Marleen had het al aangehaald in gesprekken met politie en handhaving: elk kind in Amersfoort verdient het om iemand te treffen die een normenhaakje geeft. Een gesprek waar een kind op een later cruciaal moment aan terug kan denken en daardoor op dat moment het goede pad kiest. Dat moet al in groep 5/6, want zo is verteld: de start van een verkeerd pad is in groep 7/8, het zwakke moment is de overgang naar het voortgezet onderwijs. Indebuurt033 heeft een paar uur/week voor schoolbezoek. We hebben hen gevraagd of dat genoeg is om elk kind in Amersfoort op die manier te bereiken. Er is aangegeven dat het genoeg is op een selectie van scholen die een social worker hebben en ook op ABC scholen. Dus nog niet op alle scholen.
Last but not least. Ouderverantwoordelijkheid! Waar zijn die ouders?? Er zijn kinderen in Amersfoort die na het avondeten naar buiten gestuurd worden en niet voor een bepaalde tijd thuis hoeven komen. Niet gesteund worden in de uitdagingen die ze hebben, zich niet voldoende gewaardeerd voelen, etc. Dat raakt de weerbaarheid van een kind. De wethouder geeft ook regelmatig aan dat ouderverantwoordelijkheid belangrijk is en onze vraag was wat rond deze verantwoordelijkheid met het oog op jeugdoverlast concreet de plannen zijn. Pakken we daar al genoeg door, en zijn er al effecten? De wethouder was stellig: de verantwoordelijkheid ligt in de basis bij de ouder en doet daar een appel op. De gemeente, gaf zij aan, moet alleen steunen als dat kan en nodig is. De effecten vielen buiten de beantwoording, waarschijnlijk door de dringende tijd, daar komen we later op terug.
Tijd tekort
We kwamen helaas niet toe aan vragen over de voortdurende drugshandel op bepaalde plekken in de stad, bijvoorbeeld de parkeerplaats bij het winkelcentrum in Vathorst, het plein bij De Bron en bij De Kamp. Het veroorzaakt zoveel overlast en gevoel van onveiligheid. Dat gaat breder dan jeugd, echter de grote jongens recruiten de kleine jongens. Die vraag zullen we op een ander moment stellen. Ook het idee dat scholen met leerlingen hun eigen omgeving schoonhouden viel helaas van de kar. Dat zullen we alsnog delen met het college.
Tot slot
De VVD hoopt dat er in de komende vervolggesprekken ook richting oplossingen gesproken wordt. De VVD blijft alert op dit onderwerp. Met veel jongeren in Amersfoort gaat het gelukkig goed. Die krijgen aandacht thuis, die hangen niet op straat, die maken gewoon hun huiswerk, sporten, werken na school in een supermarkt of horeca en komen bij elkaar over de vloer. Die maken wat van hun leven. Laten we vol inzetten op het doel dat elk kind in Amersfoort het leven dusdanig opbouwt dat het wat te verliezen heeft. Want jongeren die hard werken en iets opbouwen denken wel twee keer na voordat ze keuzes maken waarmee ze iets te verliezen hebben. En daar heeft dan dus ook niemand overlast van.